Berlin Duvarı yıkıldıktan 25 yıl
sonra, Doğu Alman nüfusu yaşam memnuniyetinde Batı
Alman nüfusunu yakaladı. En azından Washington merkezli
araştırma kuruluşu Pew'un son anketine göre böyle.
1991'de yani Doğu Bloku dağıldığında
bir yaşam memnuniyeti anketi yapılmıştı. 1991'de
Batı Almanya'da hayatından memnun olanların
oranı yüzde 52'iydi. Doğu Alman nüfus ise
ülkenin birleşmesiyle hemen refaha kavuşmamış, bu oran yüzde
15'te kalmıştı. Bugün Batı-Doğu oranı yüzde 61'e yüzde 59.
Yani aradakı uçurum artık yok denecek kadar az. Genel anlamda
memnuniyet oranları yakın olsa da enflasyon ve işsizlik gibi
belirli konularda Doğu Alman nüfusun kaygısı epey yüksek.
Tarihi balonlarla aydınlatmak
Bugün yani 9 Kasım, Berlin Duvarı'nın
yıkılışının 25. yıl dönümünde başkent sokakları
hareketli. 7 Kasım'da kutlamalar başladı. Duvarın geçtiği 15
kilometrelik hata yerleştirilen ışıklı balonlar da, başkentin
çehresini tamamen değiştirdi.
Turistler, gençler, o döneme tanık
eden aileler bu hat boyunca yürüyüş yapıyor, fotoğraf çekiyor.
Balonların amacı tarihi unutturmamak çünkü istatistiklere göre
Berlinlilerin sadece yarısı, kendi kişisel
deneyimlerinden Berlin Duvarı'nı hatırlıyor. Diğer yarısı ise
ya 25 yaşından genç ya da şehre sonradan taşınmış.
Kafalardaki duvar
Veriler bu şekilde olunca,
konuştuğumuz Alman gençleri arasında o döneme ait anıları olan
yok. Haliyle kafalarında Doğu-Batı ayrımı da yok. Ancak yaş
yükseldikçe memnuniyetsizlikler çıkıyor ortaya. Küçük bir
oran da olsa bu birleşmeden memnun olmayan bir yüzde 10'luk kesim
mevcut.
Kafalarındaki duvarı yıkamayan Ossis
(Doğulular) ve Wessis (Batılılar) arasında mesafe korunmuş.
Doğulu Almanlar kültürel anlamda ele geçirilmiş hissederken,
Batılı Almanlar ekonomik olarak aynı hissi yaşamış. Birleşmenin
maliyeti ve işlerinin ellerinden alınacağı fikrine saplanmışlar.
Doğu Nostaljisi ('Ost'algia)
Duvarın özlemini çeken
'ost'aljiklerin de kendilerine göre nedenleri var. Doğu Almanya'da
devlet kontrolündeki fabrikalarda çalışanlar, birleşmeyle işsiz
kalmış. Ve elbette devlet görevlileri. Konuştuğum üniversite
öğrencisi S., Doğu Alman gizli servisi Stasi'de görevli
babası nedeniyle, çocukluğunu yoksulluk içinde
hatırlıyor. Zira babası, birleşmeden sonra işlere girse
de, geçmişi nedeniyle hep nefret edilen ve kovulan biri olmuş.
Şimdi kendi işini yapıyor.
S. babasının ismini ve mesleğini
paylaşmaktan kaçınıyor. Konuyu değiştiriyor, Almanya'da
üniversite harcı olmamasıyla ilgili sohbet ediyoruz bir süre.
Arkadaşlarıyla, duvar hattındaki balonların uçurulmasını
seyredeceğini söyledi. Balonların gökyüzüne bırakılması,
duvarın yeniden yıkılışını simgeliyor. "Baban da
seyredecek mi?"diye sordum. "Temsilen de olsa bunu yeniden
hatırlamak isteyeceğini sanmıyorum" dedi.
Bu yazı Kasım 2014'te Posta'da yayımlanmıştır.
Bu yazı Kasım 2014'te Posta'da yayımlanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder